< Extra
30/01/2025

Afgeschreven: De beginmonoloog uit Opening Night

Altijd moeten we tijdens het maken van een voorstelling scènes schrappen, hoe geestig, ontroerend, pienter of lekker om te spelen die ook mogen zijn. Dan passen ze gewoon niet in het geheel. In onze nieuwe podcast Afgeschreven willen we die alsnog met jullie delen. Beginnen doen we bij het begin, met de monoloog van Willem waarmee we Opening Night ooit zouden starten.

© Koen Broos

Je kan de aflevering ook beluisteren via Apple Podcasts.

Een voorstelling van DE HOE is zelden plotgedreven. Daarom zoeken we altijd andere manieren om het stuk te ritmeren en te structureren. We hadden al heel vroeg het idee om het begin, het midden en het einde van Opening Night te markeren met een monoloog, telkens op dezelfde muziek. Het zouden teksten zijn waarin een afgezant van elke generatie die DE HOE rijk is aan het publiek vertelt waar we zitten in de voorstelling, om dat vervolgens te verbinden aan hoe we zelf nadenken over wat dat is: beginnen, in het midden staan en eindigen. In een voorstelling, in je carrière, in je leven. 

Toen Willem de tekst voor het eerst voorlas, was iedereen het er roerend over eens: deze scène kwam er zéker in. Volgens Willem is dat de beste manier om een tekst uiteindelijk geschrapt te krijgen: zeggen dat hij er zéker in komt.

Hij overleefde vele versies van Opening Night, maar toen we doorlopen deden van onze eerste montages, bleek dat we met een typisch probleem zaten: we hadden te veel beginscènes. Bovendien beantwoordde de beginmonoloog niet aan het spetterende, feestelijke begin dat we wilden. Het probleem was dat het een monoloog was. We wilden ons tonen als groep, samen, feestelijk, in de spotlights. Blij ook, want er is écht geen probleem – ook al is er natuurlijk wél een probleem. 

De middenmonoloog van Ans heeft de uiteindelijke voorstelling wél gehaald. Van de beginmonoloog van Willem zijn veel sporen in Opening Night beland, zowel in de openingsscène (die we met de hele groep doen) als in de eindmonoloog van Mitch. Hij heeft die tekst namelijk heel nauw op Willems monoloog geënt, zij het met enkele accentverschuivingen. Dan blijkt die aloude toneelwet toch juist: elke goede beginscène is ook een goede eindscène.

De beginmonoloog

willem
even muziek
even dit
dit is het begin 
we zijn al even bezig en toch is dit nog het begin
het verhaal van het begin 
en daarmee het verhaal van het einde 
om te beginnen 
dit is theater
dit is echt

wij houden hier 
ongelooflijk veel van het theater
en u daar waarschijnlijk ook 
wij zijn liefhebbers 
allemaal 
u en wij 
wij houden van het spel 
wij houden van het spelen 
en dat houden van 
dat houdt niet op 
dat gaat maar door 

dit is theater dus 
echt 
en dit is nieuw 
dit lijkt op dingen 
ik weet het 
en toch is dit allemaal weer nieuw 
een nieuwe groep
een nieuwe voorstelling 

en ik begin 
je zou ook kunnen zeggen dat ik het einde ben 
aan het einde ben 
het einde van een loopbaan 
dat klopt 
ik voel dat ook 
ik ga daar niet geheimzinnig over doen 
de jongeren vinden 
dat ik dat niet zo vaak moet zeggen 
niet zo vaak moet denken
maar ik denk daar anders over 
ik denk dat je dat niet vaak genoeg denken kunt 
zodat het einde je niet overvalt 

hoe dan ook
elke keer moet dat helemaal opnieuw, beginnen 
en denk ik 
ik ben het kwijt 
ik moet terug 
toen je jong was ging het allemaal vanzelf
maar dat is een vergissing 
daar aan het begin 
was alles wat ik deed
toch vooral ook voldoen 
aan modes 
aan wat er verlangd werd

al vanaf het begin 
was ik een beginner 
die gearriveerde dingen wilde zeggen
in mijn pogingen volwassen te klinken 
was ik in het begin al heel veel ouder 
dan ik nu eigenlijk ben 
en mijn hele waarachtigheid van toen 
was dat juist dat 
die zogenaamde volwassenheid 
zo doorzichtig was
zo openlijk en aandoenlijk 
dat het doorging voor een nieuw begin

ik kan altijd opnieuw beginnen denk ik 
nog een keer kan ik het proberen 
mijzelf en volkomen waarachtig te zijn 
want uiteindelijk heb ik nog niets verteld 
denk ik soms 
uiteindelijk heb ik ook mijzelf veel te weinig verteld 
ik bedoel 
wat heeft het mij allemaal gebracht?
ben ik mijzelf door dat werk beter gaan begrijpen? 

maar ik kan altijd weer opnieuw beginnen
altijd weer een poging doen
sterker nog
ik doe het al 
ik doe een poging 
luister toch!
het is doodstrijd 
ik weet het 
het is een uitgestelde dood 
de jongeren 
de studenten 
de nieuwe groep
en opnieuw beginnen is eindig
ergens – voel ik – laat ik los
moet ik loslaten 
dan kan ik gewoon niet meer 
dan kan ik niet meer vasthouden 

en tot die tijd 
is dit tekst 
tot die tijd is dit nieuwe tekst 
weer nieuwe tekst 
dat is goed om te weten 
wat ik zeg 
is allemaal tekst 
dit hier is teksttheater 
dit is allemaal tekst 

Stemmen: Natali Broods en Willem de Wolf
Muziek: Shane Van Laer
Script: Jens Dewulf en Wannes Gyselinck
Productie: DE HOE