Afgeschreven: De paddenstoelenscène uit Opening Night
Altijd moeten we tijdens het maken van een voorstelling scènes schrappen, hoe geestig, ontroerend, pienter of lekker om te spelen die ook mogen zijn. Dan passen ze gewoon niet in het geheel. In onze nieuwe podcast Afgeschreven willen we die alsnog met jullie delen. In deze aflevering hoor je een geschrapte liefdesscène tussen Ans en Greg uit Opening Night, waarin die laatste er wél in slaagt zijn liefdesverklaring uit te spreken − min of meer.
Je kan de aflevering ook beluisteren via Apple Podcasts.
De paddenstoelenscène − straks zal wel duidelijk worden waarom die zo heet − kwam er helemaal in het begin van het creatieproces. Het was aanvankelijk de bedoeling om een stevige liefdeslijn uit te werken tussen Ans en Greg, die als acteurs binnen Hof van Eede talloze keren in duo optraden. Het meest nadrukkelijk deden ze dat in Vechtstuk, waarin ze een koppel speelden.
Een tekst schrijven voor zeven spelers betekent dat je niet alle lijnen tussen alle personages evenzeer aan bod kunt laten komen. We besloten gaandeweg om de lijn tussen Peter en Willem als hoofdlijn te kiezen en de liefdeslijn tussen Ans en Greg als een meer verborgen, impliciete boog te trekken doorheen de voorstelling. Greg probeert in de voorstelling wel om een liefdesverklaring aan Ans te bregen, maar die mislukt. Door omstandigheden komt hij niet op zijn tekst, wat natuurlijk een variatie is op Peters onwil om nog tekst te studeren. De paddestoelenscène leverde wel de emotionele basis van die lijn en zette de toon voor de vele liefdesscènes die Opening Night wél haalden.
De paddenstoelenscène
greg
weet ge nog toen we altijd samen boeken lazen
ans
ja jij kwam altijd lezen
greg
wij lazen samen vroeger
vaak lazen wij dezelfde boeken, samen
ans
nu niet meer
greg
nee we zijn daar op een gegeven moment mee gestopt
niet dat het ooit een beslissing was of zo
ans
nee soms heb je niet door dat iets stopt
soms gaat de deur gewoon heel traag dicht
greg
ik denk ook dat uw lief dat niet zo leuk vond
dat wij samen boeken lazen
ans
samen lezen is eigenlijk best intiem
greg
samen lezen is heel intiem
ik vond dat altijd heel
ans
gezellig vond ik dat
greg
heel gezellig
ans
wij hebben altijd toch zo’n vriendschap gehad vond ik
heel
greg
gezellig
ans
en intiem
op een manier
greg
op een manier
ans
niet op die manier
greg
nooit op die manier
ans
dat zou raar zijn
greg
ja
ans
toch?
greg
ja denk ik ja
gezellig is ook goed
ans
toch?
greg
herinner je je nog die paddenstoelenscène?
ans
gingen wij paddenstoelen plukken?
greg
in anna karenina
de paddenstoelenscène in anna karenina
ans
van tolstoj
greg
wij hebben die samen gelezen toch?
ans
tolstoj?
ja
ik las altijd sneller dan jij wel
greg
ik ben altijd trager geweest met woorden
ans
in het algemeen ook
greg
in het algemeen ook
ans
ik was dan altijd al klaar
en dan hield ik mij bezig
greg
met het hoofdstuk he
we lazen altijd samen tot het einde van een hoofdstuk
en zij was altijd als eerste klaar
ik las wel grondiger denk ik
ik onderlijnde ook veel
ans
ja dat is denk ik waar
ik zat meer in het verhaal
en jij zat meer in de zinnen
greg
zinnelijker
ans
letterlijker
greg
gij figuurlijker
zeker vroeger
ans
wat bedoelt ge daarmee?
greg
vroeger kon jij meer opgaan in een verhaal
ans
vondt gij dat?
greg
maar ik kon wel beter tussen de regels lezen
ans
gij onderlijnde ook elke regel
ik herinner mij dat gij in anna karenina eens een heel hoofdstuk hebt onderlijnd
greg
dat was ook een heel goed hoofdstuk
ik weet over welk hoofdstuk gij het hebt
daarover wilde ik eigenlijk net beginnen
maar toen kwaamt gij ertussen
ans
gij las eigenlijk onderlijnend
gij kon volgens mij enkel een zin lezen
als ge die eerst hadt onderlijnd
greg
dat hoofdstuk ging niet over anna karenina zelf
maar over haar schoonzus
dolly
ans
darya alexandrovna oblonsky
greg
darya alexandrovna oblonsky
gij kondt die namen wel altijd beter onthouden
ans
de zus dus van haar man
van anna karenina dus
greg
mensen denken soms dat dat een moeilijk boek is
maar eigenlijk is dat gewoon een héél goed feuilleton
ans
ja dat zei jij altijd
greg
alleen die namen
ans
veel personages wel
greg
maar die dolly dus heeft een goeie vriend
ans
levin
konstantin dmitrijevitsj levin
greg
neen niet konstantin dmitrijevitsj levin
konstantin dmitrijevitsj levin is getrouwd met kitty
ans
katerina alexandrovna shcherbatsky
greg
kitty dus
de zus van dolly
ans
darya alexandrovna oblonsky
greg
ik denk dat het verwarrend is als ge dat doet
ans
nee nee anders verlies ik het overzicht
dus katerina alexandrovna shcherbatsky
de zus van darya alexandrovna oblonsky
is samen met levin, sorry
greg
met konstantin dmitrijevitsj levin ja
ans
dus dolly is de schoonzus van anna karenina
én van levin
ik vond levin altijd het mooiste personage
ik vond zijn wanhoop altijd zo ontroerend
en zijn eerlijkheid
iemand die in geen enkele categorie past
een zoekend individu
sociaal altijd wat ongemakkelijk
maar eerlijk en echt
altijd ook zoeken naar woorden
greg
ja inderdaad
ans
ik moest altijd aan u denken
greg
echt?
ans
ik denk dat ik altijd u zag als ik over levin las
greg
grappig
gij vindt mij sociaal ongemakkelijk?
ans
gij zijt ook sociaal ongemakkelijk toch?
greg
ja dat is waar
ans
ik vind dat juist mooi aan u
greg
maar wat ik wou zeggen
ans
ja wat wou je zeggen
greg heeft altijd wat tijd nodig om iets onder woorden te brengen
greg
ik heb altijd wat tijd nodig om iets tegen u onder woorden te brengen ja
ans
want ik zit er altijd tussen
greg
ik vind dat niet erg
ik denk dan dat we een gesprek hebben
ans
zo hebben wij een gesprek
greg die iets probeert onder woorden te brengen
en ik die er altijd tussen zit
greg
ik vind dat niet erg
ans
ik vind dat gezellig
greg
maar dus de scène met de paddenstoelen
ans
met dolly
greg
het is wel lang geleden
ik moet denken
ans
meer dan 10 jaar geleden
zeker
greg
goh wij kennen elkaar echt al lang
ik twijfel nu
ans
zeker 10 jaar
greg
neen verdorie
ik ben fout
het was niet dolly
ans
ik dàcht het al
darya alexandrovna oblonsky was er niet bij in die paddenstoelenscène
greg
en gij zegt mij dat niet?
ans
het is niet erg
greg
het maakt niet uit
maar het was dus niet dolly
maar varenka
wat ook wel een prachtig personage is
ans
maar wat wil je zeggen over die paddenstoelen?
reg
die paddenstoelen zijn eigenlijk niet belangrijk hoor
integendeel
we moeten het nu niet over paddenstoelen hebben
het laatste wat ik nu wil is om het over paddenstoelen te hebben
ans
ik wil het ook niet over paddenstoelen hebben hoor
greg
goed
dat komt dan goed uit
ans
dat we het alletwee niet over paddenstoelen willen hebben
zijt gij nu kwaad?
greg
nee nee
sorry
ik probeer gewoon iets onder woorden te brengen
en dan raak ik afgeleid
ans
door mij
greg
door u niet per se
altijd een beetje door u
ans
ik leid u af?
greg
ik ben snel afgeleid als ik met u praat ja
maar dat is niet erg
ge moet nu niet denken dat er een probleem is
omdat ik soms afgeleid ben door u
ans
omdat ik er altijd tussenkom?
greg
nee ook als ge er niet tussenkomt
ans
gij laat openingen
en dan kom ik er tussen
greg
horror vacui
ans
wat?
greg
horror vacui
angst voor leegte
maar dat is niet erg
ans
ik heb geen angst voor leegte
het mag gewoon soms een beetje vooruit gaan
ik ben altijd sneller geweest dan gij
greg
maar dus een hele groep gaat paddenstoelen plukken
heel russisch allemaal
berkenbossen
rieten manden
een uitje
en varenka gaat ook mee
ans
een meisje dus
greg
ja
ans
nee gewoon
je hoort dat niet altijd
varenka is dus een meisje
greg
ja en koznyshev gaat ook mee
ans
een man
greg
ja en ik denk dat varenka verwacht
dat hij een huwelijksaanzoek gaat doen
ans
tijdens het paddenstoelen plukken
greg
en dan heb je de scène waarin ze met z’n allen wandelen
en varenka en koznyshev lopen zo een beetje bij elkaar
maar toch nog op een afstand
maar niet ver van elkaar
en koznyshev is aan het nadenken over zijn huwelijksaanzoek
wat hij gaat zeggen
hoe hij het onder woorden gaat brengen
hij zoekt naar zijn woorden
maar het gaat goed
in zijn hoofd
hij vindt de woorden
en varenka is opgewonden over het vooruitzicht
en dat maakt haar heel mooi en aantrekkelijk
en dat ziet koznyshev
hij vindt haar aantrekkelijker dan ooit
en dan gaat hij even wat verderop
hij geeft een excuus
dat hij daar wat paddenstoelen wil plukken of zo
en hij steekt een sigaar op
en denkt na
en hij neemt een beslissing
hij gaat het haar zeggen
en hij trekt van zijn sigaar
en hij ziet hoe varenka zich wat verderop bukt
om een paddenstoel te plukken
en dan stapt hij resoluut naar haar toe
heel romantisch allemaal
ans
dat is wel schattig hoe jij dat romantisch vindt
dat heb jij toen helemaal niet gezegd
greg
toen?
ans
toen we het boek lazen
greg
nee
ans
maar ge vondt dat toen ook romantisch
greg
ja maar ik denk dat ik het nog niet durfde zeggen
ans
en nu wel
greg
nu wel
ik ben bezig he
ans
sorry ik heb u weer afgeleid
greg
het is niet erg
dus die koznyshev stapt in dat berkenbos op varenka af
ik zie dan zo het licht door dat berkenbos vallen
strijklicht
herfstlicht
ik zie hoe varenka daar in een opening zit in het bos
ans
een open plek in het bos
greg
ja daar zit ze
er is een opening
ans
en dan gebeurt het
greg
wat
ans
ik weet het niet
wat ge wilt zeggen
greg
ge weet het niet meer?
ans
sorry die passage is mij niet bijgebleven
greg
dan gebeurt het dus
terwijl hij op haar toestapt
repeteert hij wat hij gaat zeggen
en varenka kijkt op
ze ziet hoe koznyshev op haar toestapt
en ze weet
nu gaat het gebeuren
en hij weet het ook
hij haalt diep adem
en hij vraagt aan varenka iets over paddenstoelen
en zij antwoordt
iets over paddestoelen
maar diep geëmotioneerd
diep ontgoocheld vooral
en op dat moment weten ze allebei
er zal nooit een huwelijksaanzoek zijn
er zal enkel een gesprek zijn over paddenstoelen
ans
ik was dat totaal vergeten
greg
zo raar
ik denk dat ik dat de meest ontroerende passage uit het boek vind
ans
ontroerend want herkenbaar?
greg
herkenbaar?
ans
gij onderlijnt toch altijd de zinnen waarin ge u herkent?
greg
doe ik dat?
ans
ik herinner mij dat gij eens in kafka iets onderlijnde over buikpijn
omdat ge dan zelf vaak buikpijn had
greg
deed ik dat?
ans
waarom moest gij nu aan die scène denken?
waarom denkt gij nu aan paddenstoelen?
greg
ik dacht helemaal niet aan paddenstoelen
ik zocht gewoon een opening
ans
voor?
greg
ans
ans
oei
greg
nee nee nee
gewoon ans
ik zeg gewoon ans
uw naam
gewoon ans
nee sorry
niet gewoon ans
ans
niet gewoon ans?
greg
ik zoek naar woorden ans
het is niet makkelijk
ans
ik zie het
maar het is niet erg
greg
het is niet makkelijk naar woorden zoeken
als ge die al tien jaar aan het repeteren zijt
ans
oei Greg
greg
als ge al tien jaar aan het stappen zijt
naar de opening in het bos
en het zijn nochtans geen ingewikkelde woorden
ans
maar greg toch
greg
maar ik vond de juiste woorden niet
dus begon ik altijd over tolstoj
of zo
over paddenstoelen bij tolstoj
omdat ik het niet verdroeg
dat de woorden cliché zouden zijn
omdat wat ik voelde juist woorden verdiende die ongehoord waren
omdat wat ik voelde zo bijzonder was
dat ik dat nooit verwoord kreeg
tenzij met clichés die ik zo ontoereikend vond
dat ik ze nooit over mijn lippen kreeg
dat ik dus nooit gewoon kon zeggen
dat ik van u houd ans
dat ik eigenlijk al van u houd sinds ik u voor het eerst zag
ik heb altijd van u gehouden
ook toen wij samen lazen
nu ook
nu misschien des te meer
maar dat ik dus nooit een opening vond
dat ik altijd mijn woorden kwijt was telkens als ik had beslist:
nu ga ik het zeggen
ans
maar greg
waarom hebt ge dat nooit gezegd?
greg
waarom hebt gij het nooit gezien?
ans
hoe kon ik dat zien?
greg
hoe kunt ge niet zien dat iemand u graag ziet?
ans
misschien dacht ik het soms te zien
maar als iemand het nooit zegt
dan begin je te twijfelen
ik heb op een bepaald moment gedacht
het zal toch niet zijn wat ik zie
anders zou hij het wel zeggen
maar je begon altijd over iets anders
greg
en dan begon jij met iemand anders
ans
ik begon dan met iemand die wel op zijn tekst kwam ja
tussen wiens lijnen ik niet moest gaan lezen
greg
ik weet het
ans
verdomme greg
greg
niet boos zijn
ans
ja sorry
het maakt mij toch kwaad merk ik
greg
sorry
ans
ik bedoel
al die jaren
greg
ja
ans
we hadden al die jaren kunnen…
in plaats van aanmodderen
greg verdorie
greg
niet boos zijn
ans
al die gesprekken!
greg
sorry
ans
al die woorden
heel de tijd
babbelen en praten
en bellen
en maar praten
over boeken
maar niet zeggen wat er echt toe doet
greg
ge begrijpt dat ik jou dat even goed kan verwijten
ans
jij gaat mij verwijten
dat jij niet op je woorden kwam?
greg
als jij voelde
wat ik voelde
dan had jij het zeker wel gezegd
ans
omdat ik dingen durf uitspreken
en gij te bang zijt?
greg
ik durfde het niet
omdat ik wist dat mocht gij even veel voelen voor mij als ik voor u
gij het al lang hadt gezegd
en ik dus op voorhand wist dat als ik zou zeggen
hoe veel ik voor u voelde
gij zoudt zeggen dat gij minder voor mij voelde dan ik voor u
ans
maar greg!
hoe erg is dat?
wat is het ergste dat kan gebeuren?
dat ik misschien even zou aarzelen?
greg
en in die aarzeling zou alles wat zou kunnen zijn
meteen afbrokkelen
de opening die er was zou zich meteen sluiten
Stemmen: Willem de Wolf, Ans Van den Eede en Greg Timmermans
Muziek: Shane Van Laer
Script: Jens Dewulf en Wannes Gyselinck
Productie: DE HOE